Grzegorz Świątoniowski

Cykle starkówieckie

„Niepojęte jest to, co niewyobrażalne: gdyby było do wyobrażenia, zapewne byłoby i do pojęcia. Zadziwia mniemanie, że ruchom elektronów w mózgu przypisuje się własność eksplorowania rzeczy. Świadomość – myślenie są cool, ale są też par excellence lokalne. Rozwój wszystkiego ma niepomiernie szerszą paletę barw”.

Grzegorz Świątoniowski, poeta, filozof i lekarz, patrzy na świat z bardzo daleka i bardzo bliska, na przemian, w języku poezji i codzienności, filozofii i biologii. Jego ton jest odrębny, suwerenny, poza literacką modą – i nie podlega łatwej klasyfikacji. To myślenie, które wymyka się świadomości i wyraża jej archaiczność, słabość, lokalność.

Wybrane wiersze:

Próba symetrii

1.
Nie wiem.
Nie domyślam się nawet:
czy lepiej iść środkiem
– drogą prostą i hardą –
zuchwale strzepując pył ze swoich stóp,
czy przeciwnie:
przeciskać się bokiem,
prawym lub lewym,
sprytnie uchylając głowę
przed zaczepkami losu
i tym, co nazywa się „prawda”.
2.
Nadto:
podejrzewam, że nie ma środka,

bo nie ma granic

przygoda istnienia.

Tym samym

środek czy bok
(prawy lub lewy)
nie znaczą wiele
– jeśli znaczą cokolwiek.
3.
„Próba symetrii?”
– zapyta ktoś rozsądny.
Wiem o tym – zapyta.
Odpowiem: być może,
lecz co jest jej centrum
w świecie płaskim,
w czasach niepewnych

– gdy wiatr nie wieje –

(A nie będzie zgody

na cokolwiek.
Nie będzie).
4.
Zatem:
jeśli symetria, to nie wokół punktu,
ale wzdłuż linii,
łączącej dwie rzeczy różne,
z których trzeba wybierać.
5.
I niech ta symetria
znaczy nas bez gniewu,
bo w garnku mieszani
ocieramy się o siebie jak kartofle,
a zupa jest dla nas
obietnicą niczym nieuzasadnioną.

Życie

Mogłoby Cię nie być

– moja ukochana –

i mnie, i dzieci.

To, że jesteśmy
(jesteśmy?),
znaczy tyle:
fala cicho o brzeg uderza
i inna wraca już fala.

Pamiętaj – nic nie waży
człowiek
z kości i marzeń.

Kto zakochany jest,
widzi osobę;
kto rozważny:
zmianę.

I to jest życiem,
do którego mnie i tobie
nic – ukochana.

Nie, w co człowiek się zmieni,
lecz życie, w co się zmieni,
spróbuj odgadnąć.