B

Klaus Bachmann (ur. 1963)

Klaus Bachmann - profesor nauk społecznych Uniwersytetu SWPS w Warszawie, politolog, historyk, wykładowca uniwersytetów w Stanach Zjednoczonych (Johns Hopkins University), Francji (Bordeaux), Chinach (Renmin University, Pekin), Afryki Południowej (Stellenbosch), Austrii (Uniwersytet Wiedeński) i we Wrocławiu. Do 2004 r. był korespondentem zagranicznym prasy niemieckiej, austriackiej i szwajcarskiej w Polsce, Białorusi, Ukrainie i Litwie, w latach 2001-2004 w krajach Beneluksu. W Polsce znany jest też z publikacji w „Polityce”, „Tygodniku Powszechnym” i „Gazecie Wyborczej”. Specjalizuje się w problematyce z zakresu integracji europejskiej, sprawiedliwości w czasach transformacji (lustracja, rozliczenie przeszłości, międzynarodowe trybunały karne, komisje prawdy i pojednania), historii najnowszej Europy Środkowo-Wschodniej, a także ruchów totalitarnych.

Źródło zdjęcia: archiwum autora

Stanisław Bereś (ur. 1950)

Stanisław Bereś ‒ poeta, historyk literatury, tłumacz, medioznawca, krytyk literacki, profesor w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego. Wcześniej nauczał w Instytucie Filologii Polskiej UWr (1973–2003), w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej (1979–1987) oraz na Uniwersytecie Charles’a de Gaulle’a Lille 3 we Francji (1987–1993). Był redaktorem Telewizyjnych Wiadomości Literackich (1996‒2011) magazynu kulturalnego Latarnik (1997‒1998) oraz programu publicystycznego Jatka Kulturalna (2003). Był członkiem jury Nagrody Literackiej Nike (1996–2004). Od roku 2006 jest jurorem Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus. Redaktor naczelny serii Biblioteka Narodowa (od 2013). Opublikował 23 książki (4 przełożone na języki obce) i ok. 550 artykułów, szkiców i recenzji na łamach czasopism krajowych, emigracyjnych oraz zagranicznych. Jego prace naukowe poświęcone są literaturze polskiej XX wieku oraz problematyce medioznawczej.

Źródło zdjęcia: Janusz Stankiewicz archive, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2004471

Thomas Bernhard (1931–1989)

Thomas Bernhard – austriacki pisarz, dramaturg, uznawany za jednego z najważniejszych przedstawicieli literatury niemieckojęzycznej. Jego proza często jest opisywana jako „największe osiągnięcie literackie od czasów drugiej wojny światowej”. Urodził się w Heerlen w Holandii. Większość dzieciństwa spędził w Wiedniu i Salzburgu, a następnie zamieszkał w Traunstein w Bawarii. Po zakończeniu edukacji w 1947 r. postanowił zostać kupcem, jednak jego plany pokrzyżowała nieuleczalna choroba płuc (z tego powodu w latach 1949–1951 przebywał w sanatorium). Po opuszczeniu sanatorium zaczął studiować aktorstwo w Mozarteum w Salzburgu. Resztę życia poświęcił pisaniu, początkowo podejmując się również dorywczych prac. Ostatecznie mógł liczyć na swobodną pracę twórczą, dzięki mecenatowi zamożnej Hedvig Stavianicek, którą poznał w sanatorium. Bernhard często był krytykowany w Austrii jako Nestbeschmutzer (dosł. kalający własne gniazdo), a równocześnie wysoko ceniono go za granicą. Przez wielu uważany jest wciąż za geniusza. Jego twórczość była głównie kształtowana przez przeszywające poczucie samotności oraz nieuleczalną chorobę, która doprowadziła go do śmierci w kulminacyjnym momencie życia. Jednym z charakterystycznych elementów stylu Bernharda jest monolog bohatera, zazwyczaj skierowany do biernego słuchacza, w którym wyjaśnia on swoje spojrzenie na świat, co jest często podyktowane konkretną sytuacją. Jego twórczość uważana była za kontrowersyjną np. powieść Holzfällen (Wycinka), wydana w 1984 r., przez lata nie mogła doczekać się publikacji z powodu oskarżenia o zniesławienie wystosowanego przez jednego z byłych przyjaciół Bernharda. Wiele jego sztuk spotkało się z ostrą krytyką ze strony konserwatystów, którzy twierdzili, że autor oczernia w nich Austrię. Bernhard spowodował zamieszanie nawet w momencie swojej śmierci. Jego ostatnią wolą był zakaz wydawania niepublikowanych dotąd dzieł oraz zaprzestanie wystawiania jego sztuk w obrębie granic Austrii do 2059.

Źródło zdjęcia: Monozigote - Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=89309934

Maria Berny (1932–2021)

Maria Berny – działaczka społeczna i kulturalna, polityk, pedagog, senator III i V kadencji. Ukończyła studia pedagogiczne na Uniwersytecie Wrocławskim. Przez kilkanaście lat pracowała jako nauczycielka, a później jako animatorka kultury. Kierowała Klubem Międzynarodowej Prasy i Książki we Wrocławiu (1967–1974).  Szeroko współpracowała ze środowiskiem plastycznym, muzycznym i literackim. Była założycielką Stowarzyszenia Wspierania Bezpieczeństwa Obywateli. Należała do Stowarzyszenia „Kuźnica” w Krakowie oraz Stowarzyszenia Kobiet Aktywnych i Twórczych we Wrocławiu. W Senacie pełniła funkcję zastępczyni przewodniczącego Komisji Kultury, Środków Przekazu, Wychowania Fizycznego i Sportu oraz była członkinią Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich. W 1988 r. została radną sejmiku dolnośląskiego – pełniła funkcję wiceprzewodniczącej Komisji Nauki i Kultury.

Źródło zdjęcia: archiwum wydawnictwa

Jacek Bierut (ur. 1964)

Jacek Bierut – wrocławski poeta, prozaik, dramaturg. Oprócz tego jest eseistą, krytykiem literackim, tłumaczem, redaktorem, wydawcą oraz edukatorem.   Na swoim koncie ma pięć powieści (PiT, Spojenia, Hajs, Pornofonia, Powstanie Grudniowe), tom opowiadań (71), cztery tomy poezji (Igła, Fizyka, Frak człowieka, Kocia wiara) oraz dramat zatytułowany Poczucie ciągłości. Jest również autorem tomu esejów o nazwie Przesieka. Współredagował opracowania literatury dolnośląskiej po 1989 roku zatytułowane Rozkład jazdy, a także był redaktorem dwujęzycznej (polsko-ukraińskiej) antologii poezji wrocławskiej i podwrocławskiej Nielegalny prąd. Jego książki były nominowane do nagród Silesius, Angelus i innych nagród literackich. Jest laureatem I nagrody Stref Kontaktu 2019. Współzałożyciel Fundacji na rzecz Kultury i Edukacji im. Tymoteusza Karpowicza i powołanych przez nią księgarni Tajne Komplety. Prowadzi kursy pisarskie zarówno dla zaawansowanych, jak i początkujących na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz we Wrocławiu.

Źródło zdjęcia: Tomasz Leśniowski - Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=80431387

Wolfgang Bittner (ur. 1941)

Wolfgang Bittner – niemiecki pisarz. Urodzony w Gliwicach, obecnie mieszka w Kolonii. Ukończył studia prawnicze, ale po doktoracie poświęcił się głównie pisarstwu. Jego twórczość obejmuje książki dla dorosłych, młodzieży i dzieci. Jest członkiem Pen Clubu i zdobył wiele nagród literackich. Współpracuje z mediami, takimi jak prasa, radio i telewizja. Jego książki zostały przetłumaczone na wiele języków. Do jego publikacji należą m.in. powieści Niemandsland (wyd. pol. Ziemia niczyja Wrocław 2002), Marmelsteins Verwandlung, Narrengold i Der Aufsteiger oder Ein Versuch zu leben, zbiór opowiadań Das andere Leben, dwujęzyczny wybór prozy i poezji Gleiwitz heißt heute Gliwice / Gliwice zwano kiedyś Gleiwitz (Wrocław 2003), Überschreiten die Grenze / Granicę przekraczać (Wrocław 2004). W języku polskim ukazał się także tom wierszy Po przebudzeniu (Wrocław 2009).

Źródło zdjęcia: A.Savin - Eigenes Werk, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=4015193

Marianna Bocian (1942-2003)

Marianna Bocian – polska poetka, wrocławianka. Absolwentka polonistyki i filozofii na Uniwersytecie Wrocławskim. Pracowała jako bibliotekarka, korektorka i redaktorka. Debiutowała w 1968 roku zbiorem wierszy Poszukiwanie przyczyny, który opublikowała pod pseudonimem Jan Bełczęcki. Swoje teksty publikowała m.in. w „Odrze”, „Kontrastach”, „Akancie”. W stanie wojennym tworzyła pod kilkoma pseudonimami m.in. artykuły i recenzje. W 1971 r. była członkiem redakcji literackiego tygodnika „Odrodzenie”,  oraz redaktorem miesięcznika „Nowator”. Od 1972 r. pracowała jako bibliotekarka. W tym samym czasie koordynowała spotkania autorskie organizowane przez Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną we Wrocławiu. Była współorganizatorką wrocławskiego oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Źródło zdjęcia: Zbigniew Kresowaty - zbiory prywatne, Attribution, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=13493827

Urszula Bończuk-Dawidziuk

Urszula Bończuk-Dawidziuk ‒ historyk sztuki, muzealnik. Studiowała we Wrocławiu, Frankfurcie nad Odrą i Warszawie. Stypendystka Deutsche Akademische Austauschdienst (DAAD), Instytutu Herdera w Marburgu i Federalnego Instytutu Badań nad Historią i Kulturą Niemców w Europie Wschodniej w Oldenburgu. Autorka licznych artykułów naukowych i współautorka książek. Jest członkiem Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Stowarzyszenia Muzeów Uczelnianych i Stowarzyszenia Muzealników Polskich. Zawodowo interesuje się historią sztuki i kultury około 1800 r. oraz historią wrocławskiego muzealnictwa. Prywatnie miłośniczka pieszych wycieczek górskich, zwłaszcza w Karkonosze.

Bertolt Brecht (1898‒1956)

Bertolt Brecht ‒ niemiecki pisarz, poeta, dramaturg, teoretyk teatru, inscenizator. Był reżyserem i dramaturgiem Deutsches Theater w Berlinie w latach 1924–1926. Od 1933‒1947 przebywał na emigracji, a później mieszkał w NRD. Był założycielem zespołu teatralnego „Berliner Ensemble”. Jego twórczość była rewolucyjna, buntownicza i społecznie zaangażowana. Wyprodukował wiele sztuk dydaktycznych, skierowanych do mas robotniczych. Najsłynniejszym utworem jest Opera za trzy grosze. Pierwszą prestiżową nagrodę otrzymał w 1922 r. za swoje trzy dramaty.

Źródło zdjęcia: Bundesarchiv, Bild 183-W0409-300 / Kolbe, Jörg / CC-BY-SA 3.0, CC BY-SA 3.0 de, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=5371156